"...Onda hayatı görürüz; dilin dışında varolan hayatı, kültürle,
alışkanlıkla henüz boğulmamış nefesi. Davranışlarında, dizginlenmemiş,
terbiye edilmemiş olanı gördüğümüz için korkarız ondan. Her yere
gidebilir sanki, durduk yere kaçabilir, kendini belirsize bırakabilir,
sırra kadem basabilir. Onun baktığı yerde ne gördüğünü bilememektir bizi
tedirgin eden. Uçurumdan yere uzanan boşluğu yükseklik olarak
algılamayabilir, iki boyutlu bir resim görebilir orada, "resme"
düşebilir. Dünyayı bizim gördüğümüz biçimde göremezse, diye düşünürüz,
dünya bildiğimiz dünya olmaktan çıkabilir. Başka bir dünyanın ihtimalini
saklar her çocuk bakışlarında; bizi korkutan o başka dünyadır, bizim
dünyamıza benzemeyen, ayaklarımızın yerden kesileceği, dilimizi
yutacağımız başka bir dünya. Çocuğun gözlerinin neler gördüğünü, neler
görebileceğini bilmek istemeyiz, çünkü orada, o uçsuzlukta kendimizi
"büyümüş" sayamayacağızdır. Küçük düşürür bizi çocuğun bakışları, bize
kendi büyümemişliğimizi hatırlatır. Dizginlenmemiş olasılıkların
boşluğunda, kendimizi yetişkin göremeyeceğimizi; gururdan ve
onaylanmışlık duygusundan mahrum, cılız ve âciz, çocuktan daha çocuk,
pişmanca çocuk görüneceğimizi hatırlatır. Kendimize böyle görünmek
istemeyiz. Çocuğu öldürerek, kendimize benzeterek, onu büyüterek
kurtuluruz bu utanç duygusundan.
Oğuz Atay'ın
Tehlikeli Oyunlar romanının kahramanı Hikmet Benol'a
gülüp duran,
"Sen niye bu kadar komiksin Hikmet Amca?" diye soran Salim
geliyor aklıma. Nurhayat Hanım'ın oğlu, "zayıf, patlak gözlü,
hastalıklı görünüşlü" Salim. Hikmet, Salim'in alaycılığı ve çok
bilmişliği karşısında üstünlük kuramıyor, kendini "büyük" olarak
konumlandıracağı bir mizansen yaratamıyor. "Neden beni görünce gülüyor?"
diye soruyor kendi kendine ve düşünüyor:
"İnsanlardaki zavallılığı önce
çocuklar seziyor galiba." Oğuz Atay için Salim, aklını kaybetme
korkusundan mustarip Hikmet'in "deliliğinin" farkına varabilecek bir
karakter:
"Çocuklardan kendini koruyamazsın, görünüşe aldanmaz onlar
(...) Çocuklara dikkat et. (Seni ele verirler)..."
(
Hayat Var, Bir Kapıdan Gireceksin, Fırat Yücel, s. 85-87.)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder